W Seminarium wzięli udział m.in. przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego, Małopolskiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia, Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, Głównego Urzędu Statystycznego w Krakowie, Departamentu Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Instytutu Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz dyrektorzy kilku dużych szpitali krakowskich.
Prelegenci
Spotkanie poświęcone najistotniejszym problemom restrukturyzacji szpitali publicznych w krajach Grupy Wyszehradzkiej rozpoczął prof. Jacek Klich (Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie). Następnie prezentacje na temat problemów restrukturyzacyjnych szpitali publicznych wygłosili prelegenci z Czech (dr Ondrej Leseticky, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Pradze), Węgier (dr Petra Baji, Department of Health Economics, Corvinus University of Budapest), Słowacji (dr Peter Pažitný oraz dr Daniela Kandilaki, Healthcare Consulting & Research Center) oraz Polski (dr Stojgniew J. Sitko, Zakład Polityki Zdrowotnej i Zarządzania - Instytut Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński - Collegium Medicum).
Cel i przebieg
Seminarium było cenną okazją do wymiany doświadczeń w zakresie restrukturyzacji szpitali publicznych w poszczególnych krajach Grupy Wyszehradzkiej. Prelegenci zaprezentowali dane dotyczące sytuacji szpitali publicznych oraz dokonali analizy procesu prywatyzacji, który następował w ostatnich latach w Polsce, Słowacji, Czechach i na Węgrzech. Po wystąpieniach ekspertów odbyła się interesująca dyskusja panelowa, skoncentrowana na narzędziach oceny procesu restrukturyzacji i stworzeniu praktycznych zaleceń dla takich procesów w tych czterech krajach.
Przegląd treści
Średnia oczekiwana długość życia w 4 analizowanych krajach Grupy Wyszehradzkiej wynosi: Czechy: 78.3 lat, Polska: 77.1 lat, Słowacja: 76.5 lat oraz Węgry: 75.7 lat i wartości te są niższe niż dla średniej krajów OECD: 80.5 lat. Wydatki na opiekę zdrowotną (udział procentowy w PKB) przedstawiają się następująco: Słowacja: 7.6%, Węgry: 7.4%, Czechy: 7.1%, Polska: 6,4%.
Liczba łóżek na 1000 mieszkańców przedstawia się następująco: 5.8 Słowacja, 6.46 Czechy, 6.58 Poland, 7.04 Węgry (OECD). W każdym z krajów zauważalny jest sumaryczny nadmiar łóżek w stosunku do potrzeb. Jednak istotniejszym problemem są tu różnice w dostępie w zależności od miejsca zamieszkania (miasto – małe miejscowości – wieś), a przede wszystkim niedopasowanie rodzaju opieki do zmieniającego się profilu zapotrzebowania populacji (takich jak: opieka długoterminowa, onkologia czy psychiatria).
Różnice pomiędzy krajami Grupy Wyszehradzkiej są widoczne, szczególnie w ogólnej liczbie szpitali. Z danych z 2013 r. wynika, że najwięcej szpitali w przeliczeniu na milion mieszkańców występuje w Polsce - 28.8, w tym 15.7 dla szpitali prywatnych. Dla porównania w poszczególnych krajach wartości te wynoszą: na Słowacji 25.1, w Czechach 24.1 (prywatnych: 14.6), na Węgrzech jest 17.49 (w tym 13.24 prywatnych). Na tle krajów Grupy Wyszehradzkiej w Polsce występuje najwięcej szpitali i szpitali prywatnych w przeliczeniu na milion mieszkańców.
W Polsce liczba lekarzy na 1000 mieszkańców wynosi 2.23, na Słowacji 3.01, na Węgrzech 3.21, a w Czechach 3.69. W każdym z analizowanych 4 krajów liczba lekarzy jest znacznie niższa niż w rozwiniętych krajach UE. Podobnie w przypadku praktykujących pielęgniarek w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wynosi ona: 5,27 w Polsce, 6.43 na Węgrzech, 7.99 w Czechach.
W każdym z krajów Grupy Wyszehradzkiej obserwowane są trudne dylematy związane z organizacją systemu ochrony zdrowia. Wspólnym problem wszystkich tych krajów jest m.in. migracja lekarzy i pielęgniarek za granicę, przez co zauważalne są braki kadrowe w jednostkach opieki zdrowotnej. Dla przykładu średni wiek lekarza w Polsce wynosi 55 lat. Istotnym zjawiskiem jest również zadłużenie szpitali publicznych, które jest notowane w każdym z omawianych państw. Na Węgrzech wskazać można: brak planowania zasobów ludzkich w systemie opieki zdrowotnej, brak standardów jakościowych, brak akredytacji, niedostateczny dostęp do usług zdrowotnych, brak zdefiniowanego koszyka świadczeń oraz polityki bezpieczeństwa w placówkach opieki zdrowotnej. W słowackim systemie ochrony zdrowia identyfikowane są problemy związane z nieskutecznym zarządzaniem szpitalami publicznymi, przestarzałymi budynkami szpitalnymi, złymi warunkami pracy oraz brakiem stosowania mechanizmu Jednorodnych Grup Pacjentów (ang.: DRG) w finansowaniu opieki szpitalnej. Z kolei w Polsce wśród głównych problemów należy wskazać: nadmiar łóżek w stosunku do potrzeb zdrowotnych społeczeństwa, niskie obłożenie łóżek szpitalnych, nieskuteczne zarządzanie głównie ze względów politycznych, przestarzała infrastruktura szpitali oraz ich zadłużenie.
Według badań wykonanych w Czechach skuteczne zarządzanie obserwowano głównie w placówkach prywatnych, a dla odmiany wyniki finansowe szpitali nie zależały od ich formy prawnej. Niestety brak jest dotychczas badań umożliwiających prowadzenie regularnych porównań sytuacji szpitali publicznych w 4 krajach Grupy Wyszehradzkiej. Dlatego też seminarium było unikalną okazją do omówienia tych problemów oraz w rezultacie do dyskusji możliwych kierunków badań i analiz, które mogą pomóc w stworzeniu przesłanek do racjonalnych decyzji strukturalnych w tej dziedzinie.
