Baza danych "T/C/HnB/e-C" (Tobacco/Cigarettes/Heat_not_Burn/e-Cigarettes), którą oddajemy do Państwa dyspozycji zawiera 100 publikacji dotyczących badań nad uzależnieniem od tytoniu, alternatywnych niż tradycyjne papierosy produktów tytoniowych, a także analiz dotyczących wpływu tych alternatyw na zdrowie. Powstała ona wskutek analizy kilkuset prac dotyczących palenia tytoniu, produktów podgrzewających tytoń czy e-papierosów wykorzystujących w procesie spalania czy podgrzewania liquidy. Pierwszy wybór prac do bazy polegał na zgromadzeniu na podstawie ogólnodostępnych baz takich jak PubMed, Scopus, Web of Science oraz portali wydawców czasopism naukowych, artykułów spełniających kryterium słów kluczowych, wśród których znalazły się między innymi takie jak „nicotine”, „cigarettes”, „heat not burn”, „e-cigarettes”, „e-smoking”, „iqos”, „juul”, „glo”. W kolejnych etapach zespół badaczy przeanalizował wyodrębnione prace pod kątem ich zawartości i wybrał te, dotyczące w szczególności wyrobów alternatywnych i badań nad ich składem oraz wpływem na zdrowie użytkowników. Z oczywistych względów baza nie może być kompletna, to znaczy że każdy badacz który poszukiwałby innych opracowań na ten temat, na pewno je znajdzie, niemniej staraliśmy się zachować naukowy obiektywizm w wyborze prac do bazy.
W bazie znajdują się zarówno prace oryginalne – realizowane w warunkach laboratoryjnych i jako badania populacyjne, jak również metaanalizy, w których ich autorzy podejmują polemikę nad słusznością i skutecznością stosowanych na całym świecie polityk antytytoniowych, otoczenia wolnego od dymu tytoniowego, możliwości zastosowania reguły redukcji szkód zdrowotnych, czy nawet kosztów leczenia osób uzależnionych od tytoniu. Prace które weszły w skład niniejszej bazy są zarówno pracami niezależnych naukowców, którzy w swoich doniesieniach deklarują brak konfliktu interesów i wskazują na niezależność badawczą, są też prace które inspirowane są przez firmy z rynku tytoniowego. Zdecydowaliśmy się zbudować naszą bazę z wykorzystaniem obu tych wariantów, tak aby dać możliwość badaczom tego zagadnienia, aby sami wyciągnęli wnioski co do tych prac, tym bardziej, że wszystkie one – niezależnie od fundatora – opublikowane zostały w wiarygodnych i naukowych periodykach, poddane zostały rzetelnej recenzji naukowej i pojawiły się w publicznym obiegu naukowym. Tym samym zasługują na naukową, a nie subiektywną ocenę.
Ponieważ w Europie – w tym także w Polsce - trwa obecnie szeroka dyskusja nad wyborem odpowiedniej polityki przeciwdziałającej wzrostowi zachorowań na choroby odtytoniowe, w tym związanych z układem krążenia, oddechowym, uzależnieniem od tytoniu, mamy nadzieję że baza danych pozwoli także decydentom na podjęcie obiektywnej i dobrej decyzji, która przede wszystkim okaże się skuteczna w zapobieganiu problemom zdrowotnym.
Jako naukowcy zajmujący się zdrowiem publicznym zwracamy szczególną uwagę także na biernych palaczy, osoby narażone w przestrzeni publicznej na dym tytoniowy, tych którzy wbrew swojej woli są także eksponowani na ryzyko chorób odtytoniowych. Część publikacji w bazie danych dotyczy także tego aspektu. Podobną troską należy w naszej opinii objąć te osoby, które pomimo tego, że zdają sobie sprawę ze szkodliwości palenia, nie chcą lub po kilku próbach nie potrafią pozbyć się nałogu. Ich zdrowie i ewentualne konsekwencje podjętych przez nich decyzji nie mogą pozostać pominięte w kreowaniu odpowiedzialnej polityki zdrowotnej.
Mamy nadzieję że prezentowana baza danych przysłuży się pojawieniu dalszych prac naukowych na ten temat i zainspiruje badaczy do kolejnych eksperymentów i obserwacji dotyczących tego ważnego społecznie zagadnienia.
Baza została skonstruowana z wykorzystaniem oprogramowania ZOTERO dostępnego na podstawie licencji publicznej (GNU Affero General Public License (version 3) oraz Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License (CC-BY-SA 4.0)). Przedstawiamy bazę w wersji eksportowej ZOTERO oraz w wersji BibLaTeX. Plik z bibliografią wchodzących w skład bazy publikacji prezentujemy w formacie RTF.
Aby pobrać oprogramowanie ZOTERO należy skorzystać z plików instalacyjnych dostępnych na stronie www.zotero.org, a następnie po zainstalowaniu programu pobrać pliki bazy w formacie spakowanym ZIP, rozpakować je i zaimportować bazę danych
Link do bazy w formacie ZOTERO: https://drive.google.com/file/d/11zL0N0oxRj9sOxhWkV_gxZspm5Znm74r/view?usp=sharing
Link do bazy w formacie BibLaTeX: https://drive.google.com/file/d/150jxM9HIpKQ8-z5b62xarylwMj3jJwxR/view?usp=sharing
Bibliografia publikacji w bazie: https://drive.google.com/file/d/1t8tOVieaicbtQJYaMQZjjY1Supmx3YnX/view?usp=sharing
